Vỏ tôm là một bộ phận bên ngoài con tôm, đối với những con tôm nhỏ, thì bạn có thể ăn cả vỏ, tuy nhiên đối với loại tôm có vỏ cứng, thì bạn cần bỏ vỏ tôm rồi mới sử dụng.
Nhiều người lầm tưởng rằng vỏ tôm giàu canxi, nhưng thực tế, thành phần dinh dưỡng đáng chú ý nhất trong vỏ tôm lại là protein, chitin và phốt pho. Những người không gặp tình trạng dị ứng với hải sản, việc ăn vỏ tôm mềm có thể giúp bạn cung cấp chitin, đây là một dạng polysaccharide không hòa tan, có tác dụng cấp thêm chất xơ tự nhiên và hỗ trợ hệ tiêu hóa, cũng như giúp bổ sung đạm.
Về mặt y học, chitin có cấu trúc tương tự chất xơ và có thể liên kết với chất đạm ( protein), chất béo( lipid) cũng như khoáng chất như canxi. Không chỉ có trong vỏ tôm, chitin còn được tìm thấy trong vỏ cua, các loài giáp xác khác và một số loại nấm. Chitin khi vào cơ thể sẽ kích hoạt phản ứng miễn dịch nhẹ, gần giống như phản ứng dị ứng ở mức độ nhẹ. Quá trình tiêu hóa chitin cần đến enzyme chitinase do dạ dày tiết ra, enzyme này giúp phân giải chất này và hỗ trợ tiêu hóa cũng như giúp ích cho sức khỏe đường ruột.
Các nghiên cứu cho thấy, ở những người không phân hủy hoàn toàn chitin, cơ thể thường có xu hướng phản ứng miễn dịch mạnh hơn, từ đó hỗ trợ duy trì cân nặng và hạn chế tích tụ mỡ thừa. Điều này có thể cho thấy tiềm năng của chitin trong việc hỗ trợ điều trị các vấn đề liên quan đến béo phì và rối loạn chuyển hóa.
Đặc biệt khác nữa của chitin là chitosan, được chiết xuất từ chitin trong vỏ tôm. Chất này có khả năng cản trở quá trình hấp thụ chất béo vào máu, rất có lợi cho những người thừa cân hoặc béo phì. Hơn nữa, chitosan còn giúp bạn kéo dài trạng thái no lâu, giảm cảm giác thèm ăn, giúp bạn kiểm soát cân nặng hiệu quả.
Việc ăn vỏ tôm có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng cũng phụ thuộc vào loại tôm, cơ địa và thói quen ăn uống của mỗi người. Ví dụ:
Mặc dù vỏ tôm không phải là nguồn cung cấp canxi dồi dào, nhưng nếu tôm nhỏ, vỏ tôm mềm, bạn hoàn toàn có thể ăn cả vỏ để tận dụng tối đa lợi ích của việc ăn tôm.
Nhiều người tin rằng vỏ tôm là nguồn canxi dồi dào, nhưng điều này là không đúng, lượng canxi trong vỏ tôm thật sự không đáng kể. Thay vì chứa canxi trực tiếp, vỏ tôm chủ yếu là canxi carbonate (CaCO₃), chiếm khoảng 30%, đây là một hợp chất canxi cũng có nhiều trong vỏ trứng gà. Nhưng vấn đề ở đây là CaCO₃ từ vỏ tôm cơ thể không dễ hấp thụ như canxi có trong các thực phẩm như sữa, rau xanh hay các loại hạt, khiến nó không phải là nguồn cung cấp canxi lý tưởng cho cơ thể.
Một nghiên cứu từ Đại học Gadjah Mada (2023) cho thấy tiềm năng của CaCO₃ này trong hỗ trợ điều trị suy thận mạn tính. Trong thí nghiệm trên chuột, bằng cách bào chế một loại bột vỏ tôm và cho chuột thí nghiệm sử dụng. Kết quả:
Từ đây cho thấy CaCO₃ có thể có tác dụng đối với phương pháp điều trị. Dù vậy, nghiên cứu này vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm, và cần thêm nhiều bằng chứng khoa học để đánh giá mức độ an toàn cũng như hiệu quả khi áp dụng trên con người.
Vỏ tôm không giúp bổ sung canxi hiệu quả, nếu bạn muốn bổ sung canxi thì nên chọn những sản phẩm khác như rau có màu xanh đậm, sữa, các loại hạt dinh dưỡng.
Khi tiêu thụ vỏ tôm có những lợi ích như:
Trong vỏ tôm có thể chứa chất chống oxy hóa tự nhiên, giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa và đóng góp vào việc giảm nguy cơ mắc một số bệnh mãn tính.
Vỏ tôm tuy không chứa nhiều canxi, nhưng nó vẫn có một lượng nhỏ các khoáng chất như canxi, magie cùng một số khoáng chất khác, góp phần hỗ trợ sức khỏe của xương, răng và cơ bắp. Đặc biệt, chitin – một thành phần chính trong vỏ tôm có ther giúp bổ sung chất xơ, mang lại lợi ích cho hệ tiêu hóa và có thể hỗ trợ giảm mức cholesterol.
Chitin là một loại polysaccharide có cấu trúc gần giống chất xơ không hòa tan (cellulose), tuy không dễ tiêu hóa nhưng lại đóng vai trò hỗ trợ hệ tiêu hóa và giảm mỡ máu khi được tiêu thụ ở liều lượng nhỏ. Một số nghiên cứu còn chỉ ra rằng chitin có thể có lợi cho miễn dịch.
Những hạn chế cần lưu ý khi ăn vỏ tôm bao gồm:
Dù chứa một ít canxi, nhưng vỏ tôm không bổ sung canxi hiệu quả vì chitin gây khó khăn hấp thụ khoáng chất này của cơ thể. Vì vậy, kỳ vọng bổ sung canxi từ vỏ tôm thường không mang lại kết quả như mong muốn. Vậy nên bạn cần bổ sung canxi từ các nguồn thực phẩm khác.
Tôm sống trong môi trường nước không đảm bảo, bị ô nhiễm thì nó dễ bị nhiễm các chất độc hại, và vỏ tôm thường là nơi tích tụ những hóa chất này. Nếu tiêu thụ vỏ tôm từ nguồn cung cấp không đảm bảo an toàn, không đạt chất lượng thì nó có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của bạn.
Do vỏ tôm cứng và có hàm lượng chitin cao, hệ tiêu hóa con người thường khó phân hủy hoàn toàn. Điều này có thể dẫn đến cảm giác khó chịu, hoặc gây ra các vấn đề về tiêu hóa như đầy hơi, nhất là người có hệ tiêu hóa yếu, nhạy cảm.
Vỏ tôm, cũng như tôm nói chung, là một trong những hải sản pcó thể gây ra tình trạng dị ứng. Những người có cơ địa nhạy cảm với hải sản nên thận trọng, vì vỏ tôm có thể gây ra các phản ứng từ nhẹ như ngứa ngáy, khó chịu, mẩn đỏ, đến nghiêm trọng.
Để hồ sơ của bạn được xác thực, bạn phải đáp ứng đủ những bước sau đây:
